Emre ERGÜL
24 Şubat 2022’de başlayan Ukrayna Savaşı, 18 Temmuz itibarıyla “Tahıl Koridoru Anlaşması Savaşı”- na döndü. Rusya, süresi dolan “Tahıl Koridoru Anlaşması”nı tek taraflı askıya aldığını duyurdu, başta Birleşmiş Milletler olmak üzere tüm dünya tepki gösterdi.
Anlaşmadan çekilmeleri konusunda Batı’yı suçlayan Moskova, gözünü bir süredir bombaladığı Odessa’ya çevirdi. O gece, Rus ordusu, Odessa Limanı’nı vurdu. Herkesin “Rutin bombardıman” diye yorumladığı saldırıyı Marex Capital’dan analist Charlie Sernatinger, BBC’ye şöyle değerlendirdi: “Rusya, Karadeniz’den hem Rusya hem de Ukrayna’dan su yoluyla yapılan tüm tahıl sevkiyatlarını kesebilir. Bu da savaşın başlangıcındaki duruma benzer bir duruma neden olacak.”
19 Temmuz gecesi, Odessa Limanı bir kez daha “hassas füzeler”le vuruldu. 20 Temmuz’un ilk saatlerinde Rusya lideri Vladimir Putin el artırdı: Rus Savunma Bakanlığı, Ukrayna limanlarına giden tüm gemilerin “potansiyel askeri yük taşıyıcısı” olarak değerlendireceğini bildirdi.
CNN’in Odessa’da bulunan ulusal güvenlik muhabiri Alex Marquardt da Odessa saldırılarının bir mesaj olduğunu ima etti: “Odessa daha önce de bombalandı. Ancak son iki gece yaşananlar şok ediciydi. İlk geceki saldırı, Ukrayna’nın Kırım’ı Rusya’ya bağlayan köprünün vurulmasına cevaptı.
İkinci gece saldırısı da tahıl anlaşmasına cevap. Kimse anlamak istemiyor.” Dış basın, Odessa saldırılarının dünyanın dört bir yanında Ukrayna ve Rusya gıdalarını bekleyen ülkelerde etkisini kötü biçimde göstereceğini tartışırken; buğday fiyatları da uçuşa geçti. Avrupa borsasında buğday fiyatları çarşamba günü bir önceki güne göre yüzde 8.2 artarak ton başına 253.75 euroya yükselirken, mısır fiyatları yüzde 5.4 arttı.
ABD buğday vadeli işlemleri çarşamba günü yüzde 8.5 artarak, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana en yüksek günlük artışını kaydetti. Ukrayna Tarım Bakanı Mykola Solskyi de saldırıların 60 bin ton tahılı yok ettiğini ve tahıl ihracat altyapısının önemli bölümlerine zarar verdiğini söyledi.
Putin: İnsani unsur temin edilmeli
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’na ilişkin değerlendirmede bulundu. Rusya’nın Batılı ülkelerin “küstah” yaklaşımına rağmen anlaşmayı birçok defa uzattığını dile getiren Putin, “Yabancı meslektaşlarımızın üzerinde anlaşmaya varılan ve onaylanan şartlara tam olarak uymaya başlamasını bekliyorduk, ancak böyle bir şey olmadı” ifadesini kullandı.
Rus tahıl ürünlerinin uluslararası pazarlara sevkiyatı ve Rusya’ya yönelik tarım araç ve gereçlerinin sevkiyatının önündeki engellerin de kaldırılması gerektiğini vurgulayan Putin, Rus gemilerine yönelik sigorta konusunun da çözüme kavuşturulması gerektiğini söyledi. Anlaşmadaki “insani unsurun” da tekrar temin edilmesi gerektiğini vurgulayan Putin, “Daha önce üzerinde anlaştığımız tüm bu koşullar yerine getirilirse derhal bu anlaşmaya geri döneriz” dedi.
